“Raviyanı ahbar ve
muhaddisanı ruzigar rivayet ederler ki”, Roma’lı, yaşlı senatör Cato, hangi
konuda konuşursa konuşsun, her konuşmasını “körün
değneğini bellediği gibi” daima, “bu
vesileyle de şunu eklemeliyim ki Kartaca
yıkılmalı” diye bitirirmiş. (Ceterum
censeo Carthaginem esse delendam)
Kartaca, Fenikelilerin açtığı Akdeniz ticaret yollarının yine
Fenike kökenli bir koloniden çıkmış mirasçısı idi.
Genç Roma ancak yaşlı Kartaca’nın Akdeniz ticaretindeki
egemenliğine, Kartaca’yı taş üstünde taş bırakmamacasına yok ederek son
verdikten sonra, Roma-Bizans-Osmanlı diye sürecek Akdeniz-Ortadoğu uygarlık
alanının birliğini ve ticaret yollarının güvenliğini sağlayabilmiştir.
Hıristiyanlık da Akdeniz-Ortadoğu uygarlığının ekonomik temeldeki
bu birliğinin üstyapıdaki bir yansımasından başka bir şey değildir özünde.
