Irkçılık da, Milliyetçilik de; "Irklar" da
Milletler de modern toplumun, yani kapitalizmin bir ürünüdürler. Tarihte
milletler ve ırklar yoktur, çünkü milliyetçiler ve ırkçılar yoktur.
Sanılanın aksine milletler olduğu için milliyetçiler değil,
milliyetçiler olduğu için milletler vardır. Aynı şekilde ırklar olduğu için
ırkçılar değil; ırkçılar olduğu için "ırklar" vardır. Bu anlamda, her
ikisi de, Benedict Anderson’un deyişiyle "hayali cemaat"dirler.
Ama sadece onlar mı öyledir? Bütün dinler de öyledir.
Müslümanlık olduğu için Müslümanlar değil; Müslümanlar olduğu için bir İslam
cemaati veya İslamiyet olur örneğin. Yani milletler ve “ırklar”, sınıflar gibi;
insanların kabullerinden bağımsız toplumsal varoluşlar değil; dinler gibi,
gönüllü veya zorla kabullere bağlı varoluşlardır.
Irkçılık da Milliyetçilik de sermayenin, kendi iç mantığının zorunlu bir sonucu
değildirler.
