Türk Tarihi ve Türk Ulusu Üzerine: Türk Nedir?

Bizans-Osmanlı’nın doğrudan devamı, kökeni ta Sümer ve Babil’e kadar giden, halkın Nemrut ve Firavun imgelerinde sembolleştirdiği, İbrahim ve Musa gibi peygamber sembolleriyle keyfiliğine karşı durduğu, artı ürüne “ekonomi dışı zorla” el koyan  egemen ve her türlü demokrasinin düşmanı Devlet Kastının (“Sünuf-u Devlet”) bugünkü konumunun, çıkarlarının ve ideolojisinin savunucusu Oda TV’nin ve Sözcü’nın Soner Yalçın’ı, Politik İslam’ın ve Erdoğan’ın Atatürk karşısında Osmanlı tarihine sahip çıkışları ve onu yeniden yazmalarının tarihi ve olguları nasıl tahrif ettiğini göstermek için “Rum mu dediniz?” diye bir yazı yazmış. Yazının tam metni de Sözcü’de yer alıyormuş.

Ahval de ırkçı ve uydurma bir Türklükle tanımlanmış bu günkü ulus anlayışına karşı bir örnek olarak bu yazıdan kısa bir özeti aktarmış. (“'Yavuz Sultan Selim'e göre Türk 'eşek', Vahdettin'e göre, 'soyu sopu belirsiz cahiller sürüsü”)

Soner Yalçın’ın yazısı aslında tarihte Türk diye bir ulus olmadığının ve onun Osmanlı devlet kastı tarafından egemenliğini ve çıkarlarını korumak için yaratıldığının tipik kanıtlarıyla dolu.

Geçen hafta, “Ulus ve ulusçuluk nedir? Marksizm niçin ulusun ve ulusçuların ne olduğunu açıklayamamıştır” başlıklı bir sunum yapmış ve konunun ele alınışındaki temel metodolojik yanlışları ele almaya çalışmıştık. Bu bağlamda ulus ve ulusçuluk konusundaki tanımların özünde birer “kendine gönderme” (Bir tür antinomi, mantık çelişkisi) olduğuna dikkati çekmiştik. Yine o sunumda, ulus ve ulusçuluk teorilerinde 1983 yılında İngiltere’de yaşanan “Kopernik Devrimi”nin özünde uluslar ve ulusçular ilişkisini tersine çevirmek olarak özetlenebileceğini dile getirmiştik

Yani bütün uluslar ulusçular tarafından yaratılırlar. Uluslar olduğu için ulusçular değil, ulusçular olduğu için uluslar vardır.

Ama dile, dine dayanan ulusları yaratan ulusçular, uluslar olduğu için ulusçular olduğunu, kendilerinin o ezilmiş, unutulmuş ulusu yeniden canlandırdıklarını iddia ederler.

İşte Soner Yalçın’ın yazısı, bugünün ölçüleriyle “politik korrekt” olmayan, “şecaat arzederken merdi kıpti sirkatin söyler” (Mert Çingene kendini överken hırsızlıklarını anlatır) sözünde veciz biçimde ifade edildiği gibi, hem bu sirkatin söylemenin tipik bir örneği, hem de bunun örneklerini içeriyor.

Bu vesileyle biz de çok bilinen, ama üzerine hiç düşünülmemiş bir örnek sunalım. Yakup Kadri’nin Yaban romanından alınma aşağıdaki satırlar:

 “Bekir Çavuş:

- Biliyorum beyim sen de onlardansın emme.

- Onlar kim?

- Aha, Kemal Paşa'dan yana olanlar ...

- İnsan Türk olur da, nasıl Kemal Paşa'dan yana olmaz?

- Biz Türk değiliz ki, beyim.

- Ya nesiniz?

- Biz İslamız, elhamdülillah ... O senin dediklerin Haymana'da yaşarlar.

Bekir Çavuş'la artık daha ziyade konuşmağa mecalim yok. Asılmış bir adam gibi başım göğsüme düşüyor. Bunalıp kalıyorum.

Eğer, bize zafer nasip olsa bile kurtaracağımız şey, yalnız bu ıssız toprakla, bu yalçın tepelerdir. Millet nerede? O henüz ortada yoktur ve onu bu Bekir Çavuşlar, bu Salih Agalar, bu Zeynep Kadınlar, bu İsmailler, bu Süleymanlarla yeni baştan yapmak gerekecektir.”

Bu satırlar “uydurma” değildir, gerçeğin özünü veren tipik bir durumun anlatımıdır.

(Yukarıdaki alıntıda klasik ulusçuluk teorilerinin aklını kaçırmasına yol açacak şöyle bir “ayrıntı” da var. Türkçe konuşan köylüler, Haymana’da yaşayanlara, yani iç Anadolu Kürtlerine, “Türk” diyorlar. Yani Türk halk aasında bile bir ulusu ya da kavmin adı değil (Yani gramatik olarak bir isim değil), bir aşağılama ve hakaret sıfatı, (Yani gramatik olarak bir sıfat.)

Yukarıdaki satırlar aslında ulusların ulusçular tarafından, Türkiye’de Türklüğün de, özellikle hem yazarı (Y. Kadri) hem de roman kahramanının da dahil olduğu, Osmanlı devlet sınıfları tarafından yaratıldığının tipik itirafıdır.

Bizim için bu konular bir yenilik oluşturmuyor.

*

Yeni gibi olan, bu devlet sınıflarının başka türden, kültürel bir Türk ulusçuluğuna dair yoklamalar yapmaları.

Aslında bu Osmanlı yadigarı egemen devlet sınıfları, egemenliklerini sürdürebilmek için şunu yapmaları gerektiğini seziyorlar.

Bugünkü şizofrenik bir ulus oluşumuna yol açan Orta Asya’dan gelen Türkler uydurmasına dayanan, 19. Yüzyıl modeli, ırka ve kana dayalı Türk Tarihi ve ulusu yerine, Anadolu’nun Hristiyan ve yerli halkının yüzyıllar içinde kısmen gönüllü olarak, kısman zorla Müslümanlaşması, sonra da yüzyıllar içinde gönüllü veya zorla Müslümanlaşmış halktan da Türk ulusunun ortaya çıktığına dayanan bir kültürel Türk ulusçuluğuna ve tarih yazımına geçme eğilimleri hafiften de olsa görülüyor. Hatta Soner Yalçın’ın yazısı, böyle bir eğilimin iması gibi de okunabilir.

Böyle bir kültürel Türk tarihi yazımı ve Türk ulusu yaratımı, devlet kastının egemenliğini en azından onlarca yıl sürdürmesini sağlayabilir. Birçok sorunu halledebilir. Örneğin, Ermeniler ve Rumlar, Ermenistan ve Yunanistan Orta Asya Türk uluslarının yerine kardeş uluslar ve devletler olabilir. Bu da dış politikada birçok sorunu bir çırpıda çözer.

Hatta yine Ahval’deki Cengiz Aktar’ın “Pontos Soykırımının 100. yıl dönümü” başlıklı yazısı da bu eğilimin bir ifadesi olarak görülebilir.

Ancak bu ulusçuluğun oluşumu ve böyle bir tarih yazımı bir ölüm saltosu atmayı da gerektirir. Çünkü o zorla veya gönüllü olarak yüzyıllar içinde Müslüman olmuş ahaliden Türk ulusu yaratılması, Hıristiyan olarak kalanların katli, sürülmesi ve onların mallarına el koyulması aracılığıyla ve Müslüman devlet kastının örgütlemesiyle ve Müslüman ahali bu suça ortak edilerek gerçekleştiğinden, bunun itirafı bir “ölüm saltosu” gerektirir.

Egemen devlet kastı ise ancak yok olmanın eşiğine geldiğinde bu ölüm saltosunu atabilir. Bu kast ise yok olmanın eşiğine ancak bir demokratik devrimin eşiğinde gelebilir. Ne var ki, demokratik bir tarih yazılmadığından, bir demokratik program ve hareket de olmadığından bu en azından şimdilik olasılık dışı.
Bu yönde neredeyse tem girişim ve yazın bizim yazılarımızda var. Ama o da bilinmez ve yankısız kalıyor ve muhtemelen daha yıllarca da kalacak.

Bu nedenle Türkler ve aydınları içinde bu türden kültürel bir Türklüğe dayanak olacak eğilim henüz çok cılızdır. Ancak Taner Akçam gibileri bu noktaya yaklaşabilmektedirler.

Şunu belirtelim ki, böyle bir ulusçuluk da, demokratik bir ulusçuluk olmaz gerici ama kültüre dayanan bir ulusçuluk olur.

Bu demokratik olmayan niteliği nedeniyle devlet sınıflarının çıkarları ve egemenliğiyle pek çelişmez ve onun uzun vadeli çıkarlarının ve egemenliğinin aracı olabilir. Çünkü bugünün dünyasına daha uygun, esnek, kültürel bir Türk ulusçuluğu olur bu.

Hatta böyle bir ulusçulukla, burjuvazinin ve devlet sınıflarının damağına layık emperyal hayaller bile beslenebilir. Örneğin bir “Dördüncü Roma” hayali kurulabilir. Böylece “Türkler” kültürel (ve hatta genetik olarak) kardeş oldukları Rum ve Ermenilerle (tabii Kafkas ve Balkan halklarıyla da) birleşmeyi savunup, sağlanacak refah ve esneklik ve ekonomik güçle, Ortadoğu ve Balkanlarda bir Dördüncü Roma hayali bile kurabilirler.
Demokratik bir ulus ve ulusçuluk ise, ulusu bir dille, dinle, tarihle tanımlamaya karşı tanımlar. Buna bağlı olarak, Orta Asya ve ırka dayalı Türk tarihi yerine, Anadolu’da yaşayanlara ve kültüre dayalı başka bir Türk Tarihi yazmaz, Türklerin ve diğer ulusların hiçbir tarihi olmadığına, ulusların tarihinin olmadığına dair bir tarih yazar.

Böyle demokratik bir ulusun okullarında ancak böyle, ulusların tarihi olmadığına dair bir tarih ve kozmopolit edebiyatı herkes kendi dilinde okur.

Bugün okullarda okutulan gibi dile, dine dayanan veya ulusların tarihleri olan tarihler, fikir hürriyeti alanına kişilerin özel alanına girer. Yani isteyenler, vergilerle karşılanmamaları koşuluyla elbet, öyle tarihler de (ve edebiyatlar da) yazabilir ve yayınlayabilirler. Bu onların kişisel haklar ve özgürlükler alanına giren özel sorunu olur.

*

Ama her şey, entelektüel ortam ve tarih yazımı vs., buna henüz çok uzak. Bu nedenle henüz Türkiye’de demokrat yok. Henüz demokratik bir tarih yazılmış değil, bu nedenle demokratik bir ulus kurulamaz.

En solcunun bile yazdığı Tarih (örneğin Erdoğan Aydın) Emin Oktay’ın tarihine, yani Orta Asya ve Türklükle tanımlanmış tarihe, örneğin bir Baba İshak’la falan, biraz kızıl boya sürmenin ötesine geçemiyor. Türklerin Müslüman oluşu üzerine kitaplar yazıyorlar. Türklerin Müslüman olmadığı ve olamayacağı; Türklerin Anadolu’nun Müslüman ahalisinden yaratıldığı onların her türlü tasavvurunun ötesinde kalıyor.

Bu alanda en ileri gitmiş gibi görünen Öcalan bile, bir demokratik Tarih, yani ulusların tarihi olmadığına dair bir tarih yazmıyor, yazamıyor. Kürtlere demokratik unsurlarla doldurulmuş bir tarih yazıyor. Bu nedenle Kürt hareketi demokratik ve devrimci bir harekete dönüşemiyor.

Böyle bir tarihin dayanacağı metodoloji ve unsurlar bizim yazılarımızda bol bol bulunabilir. Örnek olarak aşağıda 2000 yılında, yani 19 yıl önce yazdığımız “Türk nedir?” isimli yazıyı okuyucuya sunuyoruz. Yanlış hatırlamıyorsak özgür Gündem’de yayınlanmıştı

23 Mayıs 2019 Perşembe

 

Türk Nedir?

Bundan yüz yıl önce, batılının Türkiye dediği topraklarda, ne kültür ne de soyca “Türklük” denen şeyle zerrece ilgisi bulunmayan çok küçük bir şehirli aydın azınlık dışında, kimse kendini Türk olarak tanımlamıyordu. İnsanlara sen nesin diye sorulduğunda, onlar Müslüman’ım, Kızılbaşım, Çerkezim, Türkmenim, Yörüküm, Kürdüm, Arnavutum diyorlardı ama Türküm demiyorlardı. Olağan kullanımda Türk sözcüğünün politik bir anlamı olmadığı gibi, bir etniyi ya da dil konuşan insanları değil,  Türkçe konuşan göçebe ya da köylü ve yoksul Müslümanları kategorize etmeye yarayan kaba ve görgüsüz anlamına gelen; devlete egemen Müslüman kastın kullandığı bir hakaret sıfatıydı. Osmanlı Padişahına “Türk” dense, kendine hakaret edildi diye diyenin kafasını vurdururdu.

Ve bu gün ise Türkiye Cumhuriyeti denen devletin toprakları üzerinde milyonlarca insan kendisini binlerce yıldır var olmuş bir Türk ulusunun torunları olarak tanımlıyor. Osmanlı’nın bir Türk devleti olmadığı ise, artık o Türklerin kavrayış gücünün ötesinde.

Osmanlı devletini “Türkiye” ve ona egemen olan Müslüman kastı “Türkler” olarak tanımlayanlar Batılılardı. Yani Türk ve Türkiye isimleri bile, bu gün Türkiye denen topraklarda yaşayan insanların kendilerini ve ülkelerini tanımlamak için kullandıkları isimler değil, onlara batılı devletlerin verdiği isimlerdi. Tıpkı “Kongo”, “Rodezya” gibi. Bu gün kendine Türk diyenlerin hor gördüğü Afrikalılar, sömürgelikten kurtulduklarında, ilk yaptıkları iş, Batılı beyaz adamın kendilerine verdiği adları reddetmek oldu ve kendilerini ve ülkelerini kendi verdikleri adlarla adlandırmayı denediler; ülkelerine “Zaire”, “Zimbabwe” dediler. Ama Türkler, ülkelerini ve kendilerini Batılının verdiği isimle anmakta bu güne kadar hiç bir sorun görmediler.

Aşağı yukarı her ulus uydurulmuş bir tarih ve unutulması gereken bir geçmişe sahiptir. Çünkü ulusların tarihi yoktur ve bunun yaratılması gerekir. Bütün uluslar için normal olan bu özellik Türk ulusunda saçmalığın zirvelerine varır ve hasta, şizofrenik bir ruha yol açar. Kimi insanlar vardır, daha doğarken hasta ve sakat olarak doğarlar, kimi uluslar da öyle.

Alman Emperyalizminin Hint yolu ve Rusya’yı güneyden çevirme planlarının ihtiyaçlarına uygun bir uydurmadır Orta Asya Türklüğü. Egemenliğini sürdürecek son çare olarak bu Türklüğe sahiplenen Osmanlıya egemen Müslüman devlet kastının ne soyca ne de kültürce Anadolu’daki Türkmen ve Yörükler kadar olsun bu  dünyayla bağlantısı yoktur. Osmanlı Bizans’ı fetih ettiğinde onun tarafından fetih edilmiştir ve Bizans’ın devamıdır. Bu fatihler sadece daha önce İslamlık zırhıyla kuşandıkları için, Bizans tarafından din ve dil olarak fetih edilemediler. Onun haricinde, müzikten mimariye, mutfaktan vücut diline kadar her şey Bizanslıdır bu devlete egemen kastta. Ve son olarak Türklük, liman şehirlerinde palazlanan ve Rum ve Ermeni burjuvazisiyle rekabet içinde, dayanacağı bir ulus yaratmak ve ona dayanmak Yahudi burjuvazisinin  ihtiyaçlarına da cuk oturmuştur. Bu nedenle en ateşli Türk milliyetçilerinin Yahudilerden çıkması bir rastlantı değildir. Bu burjuvazinin Kültürü de, tıpkı müslüman devlete egemen Kast gibi tipik doğu Akdeniz - Bizans kültüründen başka bir şey değildir. Alman Emperyalizmi, Bizanslı Müslüman devlet kastı ve Levant’ın Yahudi burjuvazisinin çakışan ihtiyaçlarına uygun olarak yaratılmış bir ulustur Türkler.

İtalyan siyası birliği gerçekleştiğinde d’Azeglio’nun: “İtalya’yı yarattık, şimdi de İtalyanları yaratmalıyız” dediği gibi, Osmanlıya egemen Müslüman devlet kastı, önce Türkiye’yi yarattı ve sonra, Allah’ın insanı kendi suretinde yaratması gibi, Türk ulusu denen şeyi kendi suretinde yarattı. Türk ulusunun suretinde yaratıldığı; ona karakterini veren nedir?

Bizans Kültürü demek ise, her şeyden önce, Rum ve Ermeni kültürü demektir. Bu gün bile dünyanın her hangi bir yerinde bir Rum ve Ermeni ile karşılaşan şunu görür: din ve dil haricinde (Hatta dil bile ortaktır, çoğu Türkçe bilir ve konuşur.) Türkleri Rum ve Ermenilerden ayırmak olanaksızdır.  Yani önce Türkiye’yi sonra da kendi suretinde Türk ulusunu yaratan Müslüman devlet kastı tıpkı Rum ve Ermeni gibi bir Bizanslıdır. Ve dolayısıyla bu kastın kendi örneğinde yarattığı Türk de.

Ama bu Ulus var oluşunu Rum ve Ermenileri yok etmeye borçlu olduğundan, gerçek kimliğini unutmak ve hafıza kaybına uğramak zorundadır. Bu da ona hasta ve şizofrenik bir karakter verir.

Türklük denen şey, yüzde doksanıyla hafıza kaybına uğramış yaşayan Rumluk ve Ermenilikten başka bir şey değildir. Ya da hafıza kaybına uğramış yaşayan Bizanslılıktır. Ama o, varlığını bu gerçeği inkar ve unutma üzerine temellendirmiştir. Diğer bir deyişle Türk, aslını inkar eden bir haramzadedir. İnanmayan Türk ve Müslüman burjuvazinin servetlerinin kaynağını araştırsın. Hepsinin kaynağında Rum ve Ermenilerin imhası, sürgünü ile edinilmiş bir ilkel sermaye birikimi vardır.

Türklerin bir ulus olarak bu şizofrenik ruh hastası durumundan kurtulabilmeleri, kendi geçmişlerini inkardan ve unutmadan kurtulmaları için ulus olarak bir tür toplumsal terapi görmeleri gerekiyor. Ama günahları ile öylesine bütünleşmiş ve onların öylesine esiri olmuş bulunuyorlar ki, kendi güçleriyle bu çürüme çemberinden çıkmaları olanaksız. Bu yönde küçük kimi kültürel hareketler dışında hiçbir toplumsal ve siyasi hareket yok. O küçük kültürel hareketler de varlığını her şeyden önce yükselen Kürt hareketine borçlu.

Kürt hareketi Demokratikleşme ve Orta Doğu projelerinde bir başarıya ulaşabilirse, bu Türklerin hafıza kaybından kurtulup kendi gerçek kimlikleriyle barışmasının yolunu açabilir. Dünyadaki ve bölgedeki iktisadi gelişmeler ve zorunluluklar bu değişimi zorluyor ama o kendi egemenliğini sürdürebilmek için Türklüğü yaratan ve hala gücünü koruyan Osmanlı-Bizans’ın devlet kastı bu değişikliğin en büyük engeli olmaya; kendi hastalığını tüm topluma zorla bulaştırmaya devam ediyor. Türklerin olağan bir sağlıklı gelişim için “baba katili” olmaları gerekiyor. “Baba”yı  öldürmeden bağımsız bir kişilik gelişemez.

26 Eylül 2000 Salı